Diina waloo irratti fuulleeffatuun Injifannoo Shaffisiisa

Diina waloo irratti fuulleeffatuun Injifannoo Shaffisiisa.

(ABO Amajjii 13, 2010)

Ummatootni cunqurfamoo bittaa abbaa irrummaa fi loogummaa irratti hundaa’e jalatti argaman rakkoo keessaa of baasuuf waliif tumsuu fi waliin hojjatuun dhimma filmaata biroo hin qabnee fi fardii ti. Shira diinaa walitti dhufeenya ummatoota cunqurfamoo hanqisu, ummatoota gidduutti jeequmsa, lola, sodaa fi shakkii babal’isee wal irraa fageessu dura dhaabbatanii fashalsuun hanga diina waloo irratti hin xiyyeeffannetti milkaa’ina qabsoo geggeeffamaa jiruu gaaffii jala galcha.

Bittaa Abbaa Irrummaa Wayyaanee mormuudhaan ummatootni mirga hiree murteeffannaa isaaniif qabsaawaa jiran danuu dha. Kanneen keessaa ummatni Oromoo fi Ogaadeen akka fakkeenyaatti kaafaman. Ummatoota lameen mirga hiree murteeffannaaf qabsaawaa jiran qaphxiilee wal isaan fakkeessan hedduu waliin qaban. Kanneen keessattis:

• Ummatni Oromoo fi Ogaadeen cunqursaa fakkaataa jalatti dhamaafamaa waggoota dheeraa dabarsan. Biyya isaanii irratti mirga abbaa biyyummaa dhoorkatamanii ajaja bittootaa jalatti argamu. Qabeenyi isaanii alagaan dhunfatamee ummatoota hiyyummaa fi beelaaf saaxilaman, mootummaa kiyya jedhan hin qabne tahuun wal isaan fakkeessa.

• Ummatootni lameen ummatoota cunqursaa fi bittaa alagaa dura dhaabbatuudhaan walabummaa isaaniitiif falmuu dhaan beekamu. Biyya isaanii keessatti walaba tahanii jiraatuuf qabsoon waggoota dheeraa adeemsisan wal isaan fakkeessa. Biyya isaanii irratti abbaa, qabeenya isaanii irratti ajajaa tahuuf qabsoon geggeessaa jiran qaphxii wal isaan fakkeessu keessatti argama.

• Ummatni Oromoo fi Ogaadeen ilaalchaa fi ejjannoo siyaasaa qaban irraa mootummoota Itophiyaan diinaatti herregamanii qe’ee isaanii keessatti ajjeefaman. Hidhaa guyyuu bittootaan hiraarfaman. Ummatoota kabajaa namoomaa dhabanii qe’ee isaanii irraa bittootaan buqqaafaman, cunqursaa irra gahu jalaa dheetuuf jireenya baqattummaa filatuuf dirqaman tahuunis wal isaan fakkeessa.
• Ummatoota wal cinaa qubatan, aadaa walitti isaan dhiheessuu fi wal fakkaataa qaban kanneen, rakkoo gidduu isaaniitti dhalatu alagaa osoo gidduu hin seensisne maanguddummaan fixatuu qabanis wal isaan fakkeessa. *
• Ummatni Ogaadeenii fi Oromoo mootummoota Itophiyaan tuffatamuutti dabalee akka diinatti kan fudhataman tahuunis qaphxii kan biraa wal isaan fakkeessu wal gidduutti qabani dha. Har’a ummatni Ormoo ilaalcha ABO qabda, ABO deggerta jedhamee akkuma irratti roorrifamaa jiru, ummatni Ogaadeenis ONLF deggerta jedhamee hidhama, ajjeefama, gandi irratti gubama.
• Ummatootni qonnaa fi beeylada horsiisuun jiraatan, wayta hongeen naannoo jiraatanitti uumamu aadaa boonsaa waliif dirmatuu qabaniin rakkoo walii qooddatuu dhaan wal irratti irkatanii rakkoo keessa wal qaxxaamursiisan, ollummaa gaarii fi obbolummaa dhaan waliin jiraatan tahuun qaphxii jajjabeeffamuu fi dhaalamuu qabu walii gidduutti qabani dha.
• Ejjannoon bittoota Itophiyaa kan isaaniin mormu dhabamuu qaba jedha. Kan irraahis ummatootni Oromoo fi Ogaadeen kan jaallatan deggeruu, kan barbaadan jalatti gurmaa’uu, kan fedhan waliin qabsaa’uuf mirga hin qaban. Kan mootummaan jedhuun alatti, sosso’uu, yaaduu fi dubbatuu, deggeruu fi waliin hiriiruu hin danda’an. Ummatoota Ilaalcha Wayyaanee qofa akka fudhataniif dirqisiifamaa jiran tahuun walitti dhihaatu.
• Ummatootni lameen kun diina tokkocha waliin qabaatuun ammoo qaphxii irra caalaa fi ulfaataa walitti isaan dhiheessu akka tahetti hubatama.

Walii gala qaphxiileen kaafaman kanneenii fi kanneen hafan biroos ummatoota lameen qaphxiilee wal irraa isaan fageessu caalaa kan walitti isaan dhiheessu walii isaanii gidduutti qabaatuu mirkaneessan. Haa tahu malee diinni waloo ummatoota lameenii haqa kana hubatuu irraa hariiroon ummatoota lameen gidduu jiru cimee fi dagaagee akka hin mul’atneef shiroota adda addaa xaxaa turee fi jiruun wal irraa fageessaa akka turee fi jiru ummatoota lameen jalaa dhokataa tahee hin beeku.

Shiroota diinaan shiraman keessaa wal dhabbii daangaa uumuudhaan wal dura dhaabuun shira isa tokko. Akka kanaan mootummootni Itophiyaa shira kanatti fayyadamanii hariiroon ititaa fi ijaaraa akka hin argamneef gufachiisaa har’a gahan. Kana hubachuun ummatootni lameen addatti ammoo maanguddootni, beektotnii fi barattootni shira diinaa fashalsuu irratti hojjatuu dhaan fashalsuun tarkaanfii shaffisaan fudhatamuu qabuu fi yeroon gaafatu tahuu ABOn gadi fageessee hubachiisa.

Mootummootni Itophiyaa kana malees lafa dheedaa fi bishaan irratti wal dhabsiisuun firummaarra diinummaan akka biqilu, ollummaa fi obbolummaa gaariin akka laaffatu gochuudhaan diina waloo qaban irratti akka hin xiyyeeffanne taasisuu dhaan bittaa isaanii dheereffatan. Nagaa gidduu isaanii booressuu dhaan sodaa fi shakkiin akka wal ilaalan taasisaa jiraatan. Shira farreenii kanaan kan miidhamaa turanii fi jiran ammoo ummatoota cunqurfamoo wal cinaa jiraataa jiran tahuu ummatootni cunqurfamoo diinaa waloo waliin qaban hubachuu qaban. Ummatootni cunqurfamoo shira diina ummatootaa jireessaa jiru kana beekuun rakkoo xixiqqaa diinni gidduu isaaniitti uumuu fi hafarsu irra aanuuf hojjatuun dirqama lammiiwwan ummatoota cunqurfamoo addatti ammoo ummata Oromoo fi Ogaadeen tahuu ABOn irra deebi’ee hubachiisaa, walitti dhufeenya ijaaraa fi haqaa milkii fi injifannootti geessu ijaarratuu irratti akka fuulleffatan dhaamsa isaa dabarsa.

Adda Bilisummaa Oromoo

Injifannoo Ummata Oromoof!

ONLF iyo OLF oo soo wada saarey War Murtiyeed

Jabhadda Wadaniga Xoreynta Ogadenya (ONLF) iyo Jabhadda Xoreynta Oromiya (OLF) ayaa si wada jir ah u soo saarey bayaan ay diirada ku saareen arima quseeya labada bulsho ee Ogaadeeniya iyo Oromiya. Waxay ku ifiyeen bayaanka mu’aamaradaha ay xukuumda TPLF ka dhex aburayso labada shacab ee walalaha ah iyo sidii looga hortagi lahaa iyagoo ka codsaday shacabka inay xooga saran fashilinta khiyaamada iyo shirqoolada uu cadawgooda u maleegayo si uu dadkeena aamin daro iyo isku dhacyo ooga dhex abuuro iyo inuu is nacayb kala dhex dhigo labada shacab ee walaalaha ah.
Bayankan ayaa labada shacab ku boorinaya inay bar-tilmaadsadaan cadawga labada shacab taasoo soo dadajinaysa guusha, waxayna ka codsadeen dadka ku hoos jira cadaadiska kaligii-taliska ku soo duulay labada shacab inay midnimo iyo iskaashi dhexdooda ah la yimaadaan, say ooga hoos baxaan xukunkan macangaga ah.

Waxay ku soo qaadeen bayaanka labada jabhadood inuu jiro qoomiyada kale oo la halgamaya taliska macangaga ah ee wayaanaha, labada shacab ee Ogaadeeniya iyo Oromia ayaase lagu tilmaami karaa in ay yihiin kuwa ugu horeeya qawmiyadaahaa dagaalka hubaysan kula jira Wayaanaha iyagoo mudo qarni ah la soo dagaalamayay nidaamka gaboobay ee aan cadaalada ku dhisnayn ee ka jira Itoobiya. Waxay isla qireen inay walaaltinimo ka dhaxayso labada shacab oy leeyihiin waxyaabo badan oo ka dhexeeya, kuwaasoo aan ka tilmaami karno;

1. Taariikhda halgan ee labada shacab ay mudada fog soo wadeen.
2. Dhibaatada uu gumaysiga ku hayo labada shacab ee duudsiga xuquuqul insaanka iyo boobka hantidii shacabka, taasoo sababtay macaluul iyo abaaro joogta ah oo ka dhaca dalalka Ogadenya iyo Oromiya.
3. Labadan shacab oo aan helin dawlad ay aaminsa yihiin oo u danaynaysa shacabka kana danqanaysa marka uu xilliga adkaado.
4. Labada umadood oo go’aansaday inay soo afjaraan gumaysiga mudada qarniga ah soo dulsaarnaa, oy hantaan xoriyadooda. Waxaana mideeyay labada shacab halganka ay sanado ku soo jireen si ay ugu noolaadaan qaran xor ah.
5. Halganka gobanimadoon ee labada shacab ay wadaan wuxuu kaga jawaabay gumaysiga itoobiya inuu cagta mariyay deeganadoodii, oo si sharci daro ah dadkoodii ku laayay, kumanaan kalena xabsiyada uu ku jidh dilayo. Waxaa lagu qasbay shacabka Ogadeya iyo Oromiya inay wadankoodii ka qaxaan, oo wadamo shisheeye ay xaqootinimo ka raadsadeen.
6. Shacabka Ogadenya iyo Oromiya oo is deegaan xiga, waxay wadaagaan hiddo iyo dhaqan, kaasi oo markasta ay khilaafooda ku xalistaan. Waxa ay leeyihiin caadooyin ay dhibaatooyinkooda bulsheed ku xaliyaan iyagoo meesha ka saraya gacmo shisheeye, taasoo u horseeday in ay noqdaan dad dhaqan iyo caadoba isku mid ka ah.
7. Hab nololeedka, labada shacab oo ku dhisan xoolaha iyo beerha way is cawiyaan markasta oo ay abaaro haleelaan, waxaana ka dhexeeya daaqsin wadaag. Dhaqan wanaagan ayaa ka mid ah waxyaabah oogu muhiimsa ee loo baahanyahay in la sii xoojiyo, waana in aan lamarin-habaabinin shacabka si aanu cadawgeenu ooga faa’iidaysanin.
8. Wuxuu taliska itoobiya ka dhex abuuraa dadyawga jaarka ah muran iyo isqabqabsi la xidhiidha dhanka ceelasha biyaha iyo dhul daaqsimeedka. Waxay kaloo khilaaf ka dhex abuuraan dadka deegaanka dhexdiisa. Sidaa darteed waa inay shacabka inuu gumaysiga doonayo inuu ku cimri dheeraeysto khiyaanada isku dirka shucuubta.
9. Shirqoolada uu cadawgu maleegayo waxaa ka mid ah in uu dhoobdhoobo muran dhanka xuduuda ah oo uu shacabka dariska ah ka dhex huriyo, taasoo caqabad ku noqonaysa nabad galyadii iyo wada noolaanshihii labada shacab ee wada dhashay.
   
   Guud ahaan qodabada sare ku xusan iyo kuwa kaloo aan halkan lagu xusinba, waxa ay ka markhaati kacayaan in shacabka Ogadenya iyo Oromiya wadaagaan waxyaabo badan oo wanaag ah iyo dhibaato gumaysi oo isku mid ah. Sidaa darteed waxaa loo baahanyahay inay labada shacab ka warqabaan shirqoolada uu cadawgu u maleegayo suu xumaan u dhex dhigi lahaa oo uu xidhiidhkooda u wiiqi lahaa, suu ugu cimri dheeraysto.
   
   Hadaba ONLF iyo OLF iyagoo arimahaasoo idil ka warqaba, ayay labada umadoodba u sheegayaan , gaar ahaan duqayda, ardayda iyo hogaamiyayaasha dhaqanka inay si adag ooga shaqeeyaan siday ooga hortagi lahaayeen mu’aamaradaha uu cadawgeenu samaynayo isla markaasna ay mar kasta ka qaadaan talaabooyin dagdag ah oo wax ku ool ah.
   
   Jabhadaha ONLF iyo OLF iyagoo ka warqaba arimahaa aan soo sheegnay ayay ku celcelinayaan in guud ahaan shuubta uu taliskan cadaadinayo cadaadiyo gaar ahaan umadaha Ogadenya iyo Oromiya in ay dhinac uga soo wada jeestaan la dagaalanka gumaysiga oy ka baydhaan iskana fogeeyaan mushkiladaha uu cadawgoodu ka dhex abuurayo. Waxay ugu baaqayaan in ay ka shaqeeyaan sidii ay xumanta iyo isfahan la’anta dhexdooda taal meesha ooga saari lahaayeen.
   
   Ugu danbayntii waxaa labada ururba ka go’an in ay wajahaan sidii ay labada shacab uga dhex-dhisi lahaayeen xidhiidh wanaagsan oo guusha ku hogaamiya.
   
   ONLF / OLF